تداوم خشکسالی در خراسان جنوبی به رغم افزایش ۵۱درصدی بارندگی ها موجب شده تا قبل از آغاز فصل تابستان به دلیل کاهش سطح آب سفره های زیر زمینی آب برخی روستاهای این استان جیره بندی شود.
ناقوس خشکسالی سال‌هاست که در خراسان جنوبی نواخته شده است، از اولین سالی که خساست آسمان هزاران بذر امید کشاورزان را در دل زمین خشکاند ۱۸ سال می‌گذرد.
طی همه این ۱۸ سال ساکنان کویر تنها چشم به آسمان داشتند و باز هم با هزاران امید بذر را در دل خاکی می‌کاشتند که می‌دانستند تشنه‌تر از آن است که بخواهد گیاهی را در دامان خود بپروراند.
اما امسال بعد از سال‌ها خشکسالی قطرات باران غبار ناامیدی را از زمین های خشک کشاورزان پاک کرد و دوباره روزنه‌امید را در دل آن‌ها زنده کرده است.
هر چند بارندگی های خوب امسال در استان سبب شد تا بعد از سال‌ها بهار به خطه خشک کویری بازگردد و برخی از سدها و رودخانه‌هایی که سال‌ها خشک‌شده بودند دوباره جریان پیدا کنند بااین‌وجود هنوز قصه تلخ خشکسالی در خراسان جنوبی به پایان نرسیده چراکه به گفته کارشناسان بررسی شاخص های خشکسالی نشان‌دهنده تداوم شرایط خشکسالی در استان بوده و همچنان خراسان جنوبی در رتبه شش کشور از نظر بیشترین کاهش میزان بارندگی قرار دارد.
از طرف دیگر ۱۸ سال خشکسالی آن چنان شیره جان سفره‌های زیرزمینی را گرفته است که درمان این زخم‌ها سال‌ها زمان نیاز دارد به گونه‌ای که طی روزهای گذشته خبر جیره‌بندی آب در برخی از روستاهای شهرستان درمیان به دلیل کاهش دبی آب شنیده شد، اتفاقی که قبلاً نیز برای برخی از روستاهای دیگر تکرار و هنوز هم برخی از روستاهای استان در خطر قرار دارند.
افزایش ۵۱ درصدی بارندگی در استان
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی اظهار داشت: میانگین بارش استان از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون ۸۳ میلی‌متر بوده است.
علیرضا خندان رو با بیان اینکه این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۱ درصد افزایش یافته است، بیان کرد: بااین‌وجود میزان این بارندگی‌ها نسبت به مدت مشابه در دوره ۲۵ سال گذشته ۱۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
وی، بیشترین میزان بارندگی های سال زراعی جاری را مربوط به شهرستان سربیشه با ۱۵۸ میلی‌متر عنوان کرد و گفت: کمترین میزان بارندگی نیز مربوط به شهرستان طبس با ۳۵ میلی‌متر بوده است.
خراسان جنوبی رتبه ششم کشور از نظر بیشترین کاهش بارندگی
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی ادامه داد: از نظر میزان بارندگی خراسان جنوبی در رتبه ششم استان های کشور از نظر بیشترین کاهش میزان بارندگی قرار دارد.
خندان رو با بیان اینکه محاسبه شاخص های خشکسالی در استان نشان‌دهنده تداوم شرایط خشکسالی در خراسان جنوبی است، بیان داشت: با توجه به پیش‌بینی مدل های اقلیمی طی سه ماه آتی نیز میزان بارش در استان در حدود نرمال و میانگین دمای هوا بین نیم تا ۱.۵ درجه گرم‌تر از نرمال پیش‌بینی شده است.
وی اضافه کرد: با توجه به این شرایط کماکان وضعیت خشکسالی طی سه ماه آتی در استان ادامه دارد.
خشکسالی شدید در ۴۴ درصد مساحت استان
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با بیان اینکه در حال حاضر تمامی مساحت استان با پدیده خشکسالی مواجه است، عنوان داشت: حدود ۴۴ درصد از مساحت استان درگیر خشکسالی شدید، ۳۰ درصد خشکسالی متوسط و مابقی نیز درگیر خشکسالی ضعیف است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی با اشاره جیره‌بندی آب در برخی از روستاهای شهرستان درمیان، اظهار داشت: متأسفانه به دلیل کاهش دبی آب چاه اصلی مجتمع فخرود، آب در برخی از روستاهای این شهرستان از جمله بورنگ، گسک، مسک، زارگز، مقدر، تشوند و نوزاد هفته آینده آب با سهمیه‌بندی عرضه می‌شود.
کاهش دبی آب چاه‌ها و جیره‌بندی آب در روستاها
علی‌اکبر بسکابادی با اشاره به اینکه در حال حاضر آب ۱۷ روستای منطقه از طریق این مجتمع آب‌رسانی تأمین می‌شود، بیان داشت: خشکسالی های چندین ساله در استان سبب کاهش سفره‌های آب زیرزمینی منطقه شده و همین امر سبب کاهش دبی چاه اصلی مجتمع و در نتیجه اختلال در ایستگاه پمپاژ شده است.
وی با بیان اینکه این مشکل به‌زودی حل شده و مردم در این زمینه نگرانی نداشته باشند، عنوان داشت: در حال حاضر در حال دریافت مجوز حفر چاه جدید برای مجتمع هستیم که طبق دستورالعمل های جدید برای حفر این چاه باید مجوز زمین از منابع طبیعی گرفته شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی ادامه داد: در همین راستا و به‌منظور حل این موضوع به‌صورت فوری روز گذشته نامه‌ای به استاندار نوشته‌شده و طبق پیگیری های انجام‌شده از طریق ریاست کمیسیون مربوطه ایشان برای صدور این مجوز اعلام آمادگی کرده‌اند.
مشکل کاهش دبی آب در همه شهرستان‌ها وجود دارد
بسکابادی با بیان اینکه این مشکل در گذشته نیز برای برخی از مجتمع های آب رسانی استان اتفاق افتاده و مشکل برطرف شده است، بیان کرد: به‌عنوان مثال قبل از این چاه مجتمع حومه قاین خشک و چاه جدید برای حل مشکل مردم حفاری شد.
وی، کاهش دبی چاه مجتمع آب‌رسانی شهید رجایی در زیرکوه را یکی دیگر از این نمونه‌ها عنوان کرد و گفت: در خود شهرستان بیرجند نیز در حال حاضر برای مجتمع آب‌رسانی روستاهای حاجی‌آباد و امیرآباد مشکل‌داریم چراکه نیاز آبی منطقه بیشتر از میزان آبدهی چاه است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی اضافه کرد: می‌توان گفت در سال های گذشته و در حال حاضر نیز این مشکل در همه شهرستان‌ها وجود دارد و دلیل اصلی آن نیز خشکسالی است.
آب‌رسانی سیار به ۴۰۰ روستا
بسکابادی با اشاره به آب‌رسانی سیار به حدود ۴۰۰ روستای خراسان جنوبی، بیان کرد: این میزان به‌طور معمول در تابستان افزایش می‌یابد.
وی همچنین به بارندگی های خوب در استان طی سال جاری اشاره کرد و گفت: باوجود این بارندگی‌ها امیدواریم امسال در برخی از نقاط استان قنوات آبدار شده باشند و نسبت به سال گذشته مشکل کمتری داشته باشیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی از آب‌رسانی به ۶۰ روستای استان طی سال گذشته خبر داد و افزود: با آب‌رسانی به این روستاها تعداد روستاهای تحت مدیریت آب‌رسانی سیار به کمتر از ۴۰۰ روستا رسیده است.
مردم خراسان جنوبی در تمام سال‌هایی که با خشکسالی دست‌وپنجه نرم کرده‌اند به هزاران وعده دولتمردان از جمله وعده ۱۰ ساله انتقال آب به استان دل خوش کرده‌اند، وعده‌هایی که تحقق آن هنوز هم آرزوی دست نیافتی برای مردم خراسان جنوبی است.
هر چند امسال بارندگی های خوب بهاره دل هزاران کشاورزان استان را شاد کرد اما هنوز هم زمین تشنه خراسان سیراب نشده است و در کنار برنامه‌های دولت برای حل این مشکل به نظر می‌رسد صرفه‌جویی و مصرف بهینه می‌تواند بهترین راهکار در وضعیت موجود باشد.
منبع: مهر